Elektrische installatie voor off-the-grid kamperen

jvle · maart 28, 2022, 11:31:24 AM

Hoi Jan, Sander,

Wat is jullie ervaring mbt het volledig opladen van de accu's ?
Het schijnt voor de accu levensduur (Gel loodaccu) nogal slecht te zijn om ze herhaaldelijk gedeeltelijk te laden en weer te ontladen. Of is dat in de praktijk niet zo erg?
Ik vraag me af of 200 Watt zonnepanelen onder zomerse condities in bv Frankrijk uiteindelijk genoeg energie gaan leveren aan de accu om hem aan het eind van de dag weer helemaal vol te hebben?

(ik heb zelf een 85 Ah GEL accu, en verwacht zo'n 600 Wh per dag te verbruiken)

Grts,

Jules

JanJD · maart 28, 2022, 09:14:25 PM

@Jules

Je stelt een vraag of een niet 100% volle accu in de praktijk erg schadelijk is. Op basis van de specificaties van de accu's waar ik ervaring mee heb, lijkt mij dat met name vaak te diep ontladen levensduur kost. Er kan op een gegeven moment sulfatering ontstaan. Sulfatering ontstaat bij diepontlading of wanneer een batterij onvoldoende geladen wordt en/of een lange tijd stil blijft staan zonder geladen te worden. Ook een te hoge zuurconcentratie kan leiden tot sulfatering en dit kan komen door een herhaaldelijk niet toereikende lading.
Het is dus goed om een accu niet te ver te ontladen en regelmatig goed vol te laden (laadcyclus dus goed afmaken). Dit gaat, zie uitwerking hieronder, het beste met een ruim gedimensioneerd zonnepaneel.

Bij Euro-6 auto's neem ik waar dat de startaccu eigenlijk (vrijwel) nooit 100% meer opgeladen wordt. Er wordt doelbewust restcapaciteit vrij gehouden om de rem-energie in op te slaan. Deze accu's kunnen hier kennelijk tegen, kijk dus goed naar de specificatie van jouw accu om te bepalen hoe schadelijk een bepaald gebruikspatroon voor de specifieke accu is. Hoe dan ook maak ik mij bij slechts enkele weken per jaar recreatief gebruik meer zorgen over veroudering tijdens opslag dan veroudering tijdens gebruik.

Op basis van mijn eigen ervaring kan met een 200Wp zonnepaneel tot maximaal 1000Wh op een dag binnen gehaald worden. Dit lukt alleen op een lange zonnige zomerdag waarbij actief (regelmatig verzetten!) het paneel optimaal in de zon gehouden wordt. In het winter-, voor- of naseizoen gaat dit niet lukken! Elke dag een piek opbrengst is natuurlijk niet reëel, bij een vaste opstelling is het reëel om met de halve opbrengst te rekenen, oftewel zo'n 500Wh per dag. Bij een verwacht verbruik van 600Wh moet je dus zonnige dagen hebben en een optimale opstelling (goede hoek en de hele dag geen schaduw) om de energie balans in orde te houden.

Wij zijn begonnen met een 50Wp paneel en verbruikte toen ca. 120Wh per dag. Dit verbruik blijkt met name in de avond en nacht plaats te vinden (verlichting en opladen telefoons etc.) een nieuwe dag begint met een dag-verbruik uit de accu. Na 1 zonloze dag is er dan al 2x een dagverbruik uit de accu.
Indien een zonnepaneel 100% overcapaciteit heeft kan 2x een dagverbruik in 1 dag binnen worden gehaald. Bij een overcapaciteit van 50% heb je 3 zonnige dagen nodig en bij een overcapaciteit van 25% heb je 5 zonnige dagen nodig. Bij gedeeltelijk bewolkte dagen in combinatie met een beperkte overcapaciteit in de zonnepanelen kan de accu langdurig niet volledig opgeladen blijven. De lood-accu-laad-regelaar in de solarcontroller vind is dit ook lastig: De duur van laatste laadfase is normaliter mede door een timer bepaald. De laadfase wordt elke dag 'voortijdig' afgebroken en begint elke dag opnieuw; dit kan heel inefficiënt uitpakken en is niet optimaal voor de accu.

Je geeft aan dat de accu 85Ah (ca 1020Wh) GEL accu gebruikt met een verwacht dagelijks gebruik van 600Wh. De autonomietijd, zonder aanvullende energie vanuit het zonnepaneel is hiermee minder dan 2 dagen! Gelukkig kunnen GEL accu's in het algemeen redelijk diep ontladen worden, maar controleer de specificatie van jullie accu hoeveel levensduur dit kost.

Ik hou van voldoende ruime marges en heb hierom na ervaringen van het eerste jaar het zonnepaneel van 50Wp naar 100Wp opgeschaald. In het eerste jaar duurde het soms meerdere dagen om een accu vol te krijgen, nu met het grotere paneel is de accu normaliter ruimschoots voor het middaguur vol. Typisch is ons verbruik 120Wh per dag (piek dagen zijn 165Wh). De accu (65Ah veelvuldig 100% te ontladen AGM accu) kan 780Wh opslaan. Het zonnepaneel van 100Wp kan tot zo'n 480Wh per dag binnen halen. Met deze getallen gaat het normaliter altijd goed, zo goed dat ik niet dagelijks naar de energiebalans kijk en zorgeloos alle energie die wij nodig hebben beschikbaar hebben.

Je hebt een installatie waarbij alles precies lijkt te passen. In dit en ook in andere forums heb ik meer voorbeelden gezien waarbij dit goed gaat, maar ook voorbeelden waarbij hebt bij bewolkte dagen niet meer ging. Naar mijn smaak heb je te beperkte marges. Maar hoe zeker ben je van je verbruik? Als die aanzienlijk lager uitvalt ziet de energiebalans er plotseling veel gunstiger uit. In een andere reactie in dit draadje heb ik iets meer over het berekenen van de energiebalans beschreven.

Zie voor meer informatie over accu's bijvoorbeeld: https://batteryuniversity.com/article/bu-403-charging-lead-acid

jvle · maart 28, 2022, 10:10:36 PM

@ Jan,

Thanks! Dit helpt alweer. Mijn verbruik is idd hoog ingeschat, de koelkast is voor mij de grote onbekende.
Een extra complicerende factor is dat ik voor de hydroliek en levelling systeem van mn kar altijd capaciteit in mn accu beschikbaar moet hebben, anders kan ik niet inklappen :-). Dit heb ik opgelost met een separate 80 Ah accu die alleen voor dat doel wordt gebruikt.
Ik denk dat het tijd is om de componenten aan te gaan sluiten en in de praktijk het verbruik te monitoren (hopen op nog zo'n mooi weekend met veel zon)
Nog 2 andere vragen aangezien jij er erg veel van weet:

* welke AGM accu heb jij? Ik heb indertijd voor een gel accu gekozen omdat je die zonder problemen tot 80% kan ontladen, en een AGM slechts tot 50% volgens de meeste acculeveranciers. Maar ik ben er niet mee getrouwd, een accu die je veelvuldig 100% kan ontladen spreekt mij aan..
* In mijn kar zat toen ik hem overnam een 12V==>230V inverter ingebouwd. Je schreef ergens hierboven over zorgen omtrent de aarding van zo'n inverter. Die zorgen deel ik, weet jij waar ik naar kan kijken of dit goed is uitgevoerd? Aarding kan uiteindelijk toch alleen via de pootjes van de kar of een aardpen?

grts,

Jules

sanderv · maart 29, 2022, 12:12:20 AM

Ik heb voor onze vakantie set een LiFePO4 accu. Die heeft weinig last van de laadcycli en mag goeddeels leeg. Onze garage heeft een standalone xl zonneinstallatie. Daar hangt een 1,6 kW omvormer aan een 230 Ah semitractie accu. Hiervoor stond er een even grote gelaccu. Die garage wordt als sleutel ruimte gebruikt. Die accu mag ongeveer voor de helft leeg, maar wordt soms leeg getrokken tot de victron omvormer uitgaat bij 10,5V. Dat is heel slecht voor de accu. Die accu's houden het gemiddeld 5 jaar uit, dan is de capaciteit te ver terug gelopen en is de accu wel klaar. In dat opzicht denk ik dat je met jouw gebruik een paar seizoenen niet kunnen doen met je accu, als deze in de winter gedruppeld wordt. En ik zou zo'n victron smart Solar overwegen. Niet goedkoop, wel perfect programmeerbaar met oog op accubehoud.

sanderv · maart 29, 2022, 12:21:31 AM

Aarding bij een omvormer zal niet meevallen. Bij mijn weten hebben die dingen vanwege hun trafo een zwevende 0.

JanJD · maart 29, 2022, 06:55:57 PM

@Jules

De Panasonic Longlife LC-X1265PG VRLA 12 V 65 Ah AGM heb ik op dit moment in gebruik. Deze accu heb ik gekregen (was na 2 jaar gebruik in een brandmeldsysteem overtollig geworden) en is eigenlijk voor mijn gebruik te goed gespecificeerd.
Ik was voornemens een loodzuur Varta LFD90 semi tractie accu te kopen toen deze AGM accu mij aangeboden werd.
Voor mijn verbruik verwacht ik per jaar 30x 20Ah te onttrekken. De varta semi tractie LFD accu's is de levensduur gegarandeerd tot 200x 50% diepe ontlaad-laad cyclussen. Met mijn gebruik geeft dit minimaal 7 jaar levensduur, waardoor andere verouderingsmechanismen waarschijnlijk dominant zijn.

De Panasonic Longlife LC-X1265PG accu is ontworpen voor lange levensduur; "For standby power supplies. Expected trickle design life: LC-X1265PG 10 – 12 years at 20°C according to Eurobat". In het bijgevoegde plaatje is het effect van diepe en minder diepe ontlaad en laad cyclussen te zien. 1200x 30% ontladen is vergelijkbaar met 200x 100% ontladen. Mijn verwachte cyclisch gebruik komt overeen met de 30% ontladen waarbij dan theoretisch 40 jaar levensduur past! Ik ga van 10 tot 12 jaar uit, dit is een behoorlijk eind in de toekomst waarbij veranderingen in kampeer behoeften een grotere onzekerheid zijn dan de accu levensduur.

zie https://asset.conrad.com/media10/add/160267/c1/-/en/000250326DS01/datasheet-250326-panasonic-longlife-lc-x1265pg-vrla-12-v-65-ah-agm-w-x-h-x-d-350-x-175-x-166-mm-m6-connector-vds-certificate-maintenan.pdf voor de datasheet.
Het is vooral belangrijk dat je een batterij zoekt die geschikt is voor het gebruikspatroon. Er bestaan ook Loodzuur 'deep cycle' batterij die veel voordeliger zijn dan AGM of GEL uitvoeringen, een start batterij is ongeschikt, zie de tabel. Een accu is een verbruiksartikel met beperkte levensduur, goed is goed genoeg en extra investering in een te goede accu verdien je niet snel terug.

Met betrekking tot aarden van een omvormer kan je meerdere insteken volgen:
1: Wat eist de wetgeving (nen 1010)?
In een off-grid situatie kan de installatie als een stand-alone systeem met een generator als energiebron worden beschouwd. De NEN1010 zegt samengevat: daar waar een verplaatsbaar aggregaat wordt toegepast waarbij geen goede veiligheidsaarde mogelijk is dient men een zwevend netstelsel (IT-stelsel) toe te passen. Of je hier een isolatiebewaking toepast is ook weer afhankelijk van omstandigheden en hiervoor heb je dan weer aarde nodig. En met een goede aarde kan je ook weer kiezen om er een echt TN stelsel van te maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.engineersonline.nl/expertblog/43-persoonsveiligheid-bij-het-gebruik-van-een-mobiel-aggregaat-of-statische-omvormer-.html en https://www.nieuws1010.nl/wp-content/uploads/2012/09/INJ-juni-juli-2013-TN-TT-stelsels.pdf

2: Wat is (pragmatisch) noodzakelijk voor garanderen veiligheid?
Welke (isolatie) fouten kunnen gevaarlijke situaties opleveren? Een zwevend IT stelsel is heel veilig. Bijvoorbeeld bij IT stelsel met een 230V inverter zijn beide uitgangen zwevend ten opzichte van de aarde. Een van de uitgangen, welke maakt geen verschil, kan door een persoon met verbinding met aarde aangeraakt worden zonder dat er een stroomcircuit gevormd wordt. Toevoegen van een aardlekschakelaar heeft dan ook geen functie. Na het verbinden van 1 van de uitgangen met aarde ontstaat een TN stelsel waarbij dan ook gelijk weer bijbehorende veiligheids risico's horen en voorzieningen getroffen moeten worden.
Victron heeft trouwens in enkele van hun inverters/laders ervoor gekozen om bij wegvallen netspanning de aarde te schakelen, zie https://www.victronenergy.com/media/pg/MultiPlus-II_GX/nl/installation.html "Dit product is voorzien van een aardrelais (relais H, zie Bijlage B) dat automatisch de Nuluitgang met het chassis verbind als er geen externe wisselstroomvoeding voorhanden is. Als er een externe wisselstroomvoorziening aanwezig is, gaat het aardrelais H open voordat het ingangsveiligheidsrelais sluit. Dit zorgt voor de juiste werking van een aardlekstroomonderbreker die is aangesloten op de uitgang."

3: Wat is voor goed functioneren technisch noodzakelijk?
De (sinus) DC-AC inverters werken met hoogfrequente schakel technologie. Het schakelen levert als bijproduct elektromagnetische straling en geleiding op. ElektroMagnetische Compatibiliteit (EMC) regelgeving stelt eisen aan zowel immuniteit als verspreiding van elektromagnetische energie. Om aan deze eisen te voldoen zitten er filter-circuits in de inverter. En helaas werken dit soort filters vaak alleen goed indien de aarde van het apparaat goed aangesloten is. Niet volgens de installatie instructies aangesloten apparaten kunnen (functioneel) problemen opleveren.
Een jaar geleden ontmoette ik iemand op een camping die een off-the-grid installatie had gemaakt waar alle verbruikers via een inverter van energie werden voorzien. De inverter was voorzien aarde aansluitingen die niet met de aarde verbonden waren. De gebruikers hadden problemen met hun mobiele telefoons indien deze aan de lader waren aangesloten; het touch screen werkte tijdens het laden niet meer. Na afschakelen inverter deden ze het wel goed. Dit soort wazige klachten passen goed bij EMC gerelateerde problemen.

Ik kan geen oplossing adviseren die te alle tijde voldoet, het is maatwerk.
Ik heb ervoor gekozen om de 12V naar 230V inverter niet in mijn installatie op te nemen: Dit apparaat sluit ik net zoals een laptop lader gewoon aan een 12V aansluitpunt waarna ik de 230V gebruiker direct in de uitgang van de inverter stop. Qua punt 1 en 2 is er denk ik niet zoveel aan de hand, storingen zoals in punt 3 beschreven heb ik gelukkig nog nooit ondervonden. (Ik gebruik de inverter vrijwel niet omdat tot nu toe alle apparaten op 12V kunnen werken.)

JanJD · mei 16, 2025, 12:07:02 PM

Een update na 7 jaar met volle tevredenheid met de off-grid installatie te hebben gekampeerd. We hebben de batterij en het zonnepaneel vervangen door grotere uitvoeringen.

Aanleiding was onze eerste ervaring met een compressor koelbox. Afgelopen zomer hebben wij in een opwelling en als experiment een voordelige compressor koelbox gekocht om deze naast de aanwezige absorptie koelbox als vriesbox in te zetten. De koelbox is gelijk aan het exemplaar de foto in deze reactie: https://www.vouwwagenclub.info/forum/index.php?topic=25278.msg341420#msg341420
Het verbruik van deze box bij -10 graden Celcius bleek veel meer dan verwacht; de box gebruikte soms meer dan 40Ah per dag. Bij +5 graden is het verbruik veel gunstiger, ik vermoed dat de oorzaak hiervan slechte isolatie van de box is. Qua beschikbare energie kon koelen net, vriezen niet.
Het hoge verbruik kon het 100Wp zonnepaneel alleen met een optimale opstelling en volledige zonnige dagen opbrengen. Eén zonloze dag is voldoende voor een lege accu.

Op dit moment zijn de LiFePo4 batterijen erg in de opkomst en worden ze steeds betaalbaarder. Nog voordeliger is het om losse cellen te kopen en hier zelf een batterij van te maken. Getriggerd door het tekort aan energie in 2024 en ook ter lering en vermaak leekt het mij een leuk project hier ook eens iets mee te gaan doen.
De tot nu toe gebruikte AGM accu zit in een kleine krat samen met lader en MPPT laadregelaar. Deze krat gaat tijdens de winterstalling uit de vouwwagen.
Dit concept heb ik voortgezet, in een krat van vergelijkbare afmetingen heb ik een PowerStation met 4 280Ah LiFePo4 cellen gemaakt. Hier gaat 3584Wh energie in!

Het PowerStation heeft de volgende functies:
- laden vanuit 230V (typisch 600W oftewel 43A laadstroom waarmee een volledig lege accu in 7 uur geladen kan worden)
- laden vanuit 12V (tot 50A, bijvoorbeeld vanuit dynamo auto)
- laden vanuit zonnepaneel (tot 15A laadstroom met bestaande MPPT regelaar met nieuw 200Wp zonnepaneel)
- 12V-15A beschermde uitgang
- 12V-80A uitgang voor grote gebruikers
- 230V uitgang (1000W piek, 600W continu)

Het PowerStation is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
4x 280Ah LiFePo4 cellen (EVE, 6kg per stuk)
1x 200A JK BMS met display
2x verwarmingselementen voor gebruik batterij bij lage temperaturen
1x Victron Smartshunt voor precieze status monitoring
1x Victron Orion XS voor laden vanuit 12V
1x Victron Smartsolar 75 | 15 (was al reeds aanwezig)
1x HP server voeding (voor 230V naar 12V omzetten voor opladen vanuit 230V via de Orion XS)
1x Changi 1000W sinus omvormer (was al reeds aanwezig)
1x Mini ANL zekeringenbox en zware kabels

De batterij cellen zijn met het verwarmingselement in een box geplaatst. Aan de buitenkant en erbovenop zijn op voor de bekabeling en de noodzakelijk koeling handige plaatsen de verschillende onderdelen geschroefd. Zie foto's.
Deze unit staat in een eurokrat. Op de foto's ontbreken de openingen voor optimale passieve (convectie) koeling.

Het zonnepaneel bestaat uit 2 100Wp panelen die met scharnieren aan elkaar vast gemaakt zijn. Onder elk paneel is uit aluminium (van een oude partytent) een steun gemaakt. Deze steun is instelbaar waardoor het paneel altijd in de optimale hoek richting zon geplaatst kan worden.
Een enkel 100Wp paneel die ik de laatste jaren hebt gebruikt ervaarde ik qua hanteerbaarheid en opbrengst als een praktisch optimum. Dit paneel is nog makkelijk op te pakken om te verplaatsen of beter op de zon te richten.
Het nieuwe paneel heeft een oppervlakte van 1 vierkante meter en is veel minder handzaam. Ik ben benieuwd hoe ik dit ga ervaren.

Wij hebben naast de vouwwagen ook een camper en ook hier kunnen wij indien gewenst ook deze kant en klare unit inzetten.
In de vouwwagen kan de accu met 3 tot 10A geladen worden. Vanuit de sigaretten aansteker in de auto zou tot 15A geladen kunnen worden. Met een speciale zware direct vanaf de auto accu/dynamo aangelegde aansluiting kan de accu met 50A geladen worden. Voor grote stromen zijn Anderson stekkers gebruikt.

De grote accu capaciteit maakt dat bij ons normale gebruik, zonder de compressor koelbox, er genoeg energie beschikbaar is voor meer dan 20 dagen! De autonomietijd is zo groot dat een 'korte' (wij gaan normaliter 4 weken weg) vakantie zonder zonnepaneel zou kunnen. Volledig laden vanuit het zonnepaneel kan heel lang duren. Het zonnepaneel is ten opzichte van de accu eigenlijk wat krap bemeten. Maar via de Victron Orion XS kan er wel snel geladen worden. Ondanks de grote laadstroom van 50A is er toch nog 6 uur nodig om een volledig lege accu te vullen.

Economisch is deze upgrade niet gemakkelijk terug te verdienen.
De vorige installatie was in 1,5 jaar terugverdient, we hebben dus 5,5 jaar 'opbrengst' uit deze installatie gehad. De nieuwe installatie heeft meer dan deze periode 'opbrengst' nodig om uit de kosten te komen. Dit is dan ook niet de motivatie dit PowerStation te bouwen.

De unit functioneert, is getest, en zal dit kampeerseizoen ongeveer 5 weken ingezet gaan worden. Altijd leuk weer wat ervaring met wat nieuws op te doen

sanderv · mei 29, 2025, 08:12:26 PM

Leuk, mooie opstelling in die krat! De betreffende koelbox is de onze. Wij gebruiken deze op de camping alleen als koeler, op 5 graden. Onze accu is 12V 15Ah, dus 180 Wh. Die accu redt het bij ons ongeveer 1,5 dag, zonder bijladen. Ik herken het hoge gebruik dus niet? Alleen 2 jaar geleden in Griekenland werd het kritisch, maar dat kwam door een samenloop: temperatuur tussen 40 en 50 graden, veel schaduw en een defect zonnepaneel dat nog maar piekte op 60W.

JanJD · juli 11, 2025, 07:20:33 PM

Meten is weten.
De koelbox heb ik enkele dagen bij een omgevingstemperatuur van 20 graden eerst op 5 graden laten koelen en vervolgens op -10 graden laten vriezen. Het volgende verbruik heb ik met de Victron Smartsolar MPPT lader gemeten:
- Verbruik per dag bij +5gradenC koelen: 260Wh
- Verbruik bij -10gradenC vriezen: 520Wh
Oftewel een dubbel verbruik bij (matig) vriezen ten opzichte van koelen.
Extra isolatie op bodem en tegen deksel heb ik ook geprobeerd, dit maakte in het verbruik geen verschil. Kennelijk zijn de warmteverliezen door de wanden (waar de koeling plaatsvind) dominant.
Bij 13V gaat het om 20Ah respectievelijk 40Ah verbruik. Na een dag zonder zon blijkt 65Ah accu leeg. Een dag zonder zon wordt altijd voorafgegaan en opgevolgd door nachten zonder zon. Over deze zonloze periode is het benodigde energie verbruik van de koelbox alleen al ongeveer 55Ah. Met wat eigen verbruik voor bijvoorbeeld telefoon opladen en lampjes erbij is de accu na een nacht leeg. Zonder zon in de ochtend stopt dan de elektrische energievoorziening na de 2e nacht. Met de koelbox in de koelstand gaat het een dag langer goed.
Afgelopen zomer is proefondervindelijk vastgesteld dat met deze koelbox in vriesstand samen met een 65Ah accu slechts 1 dag autonomie geeft. De meting bevestigd dit volledig.

@sanderv in jou laatste bericht geef je aan dat je met een accu van 15Ah ongeveer 1,5 dag uit kan zonder op te laden. Dit past niet bij mijn waarneming: Voor 1,5 dag koelen op 5 graden is een accu van 30Ah nodig!
In een eerdere post van jou (https://www.vouwwagenclub.info/forum/index.php?topic=25278.msg340920#msg340920) geef je aan dat je een 30Ah accu hebt. En een foto in een latere post (https://www.vouwwagenclub.info/forum/index.php?topic=25278.msg340925#msg340925) laat vanwege een lichtspot wat moeilijk leesbaar de 30Ah text op de
Heb je in de laatste reactie foutief 15Ah genoemd?

sanderv · juli 12, 2025, 09:00:02 AM

Je hebt gelijk, onze accu is 30Ah, 360Wh. Die 15A is de maximale laad/ontlaadstroom via de victron.
Vriezen doen we niet met de box, dan loopt het verbruik te hoog op. Desalniettemin is de box bij koelen echt zuinig genoeg voor onze accu. De afgelopen dagen zelfs gebruikt zonder zonnepaneel. Wat ik me wel afvraag: heb jij de box vol of leeg gemeten?
Warmteverlies gaat inderdaad vooral via de voor en achterwand, dat loopt de koelleiding doorheen. Je ziet soms het condens buiten op de leiding staan.

JanJD · september 03, 2025, 02:23:12 PM

Citaat van: sanderv op juli 12, 2025, 09:00:02 AMWat ik me wel afvraag: heb jij de box vol of leeg gemeten?

Koelbox heb ik met een paar flessen water er in gemeten, ongeveer half vol.

Citaat van: sanderv op juli 12, 2025, 09:00:02 AMWarmteverlies gaat inderdaad vooral via de voor en achterwand, dat loopt de koelleiding doorheen. Je ziet soms het condens buiten op de leiding staan.

Inderdaad, zeker in de vriesstand ontstaat er, tijdens nachten, condens aan de buitenkant bij de koelleidingen. Maar ook bij het handvat, deze zit verdiept in de wand waardoor ook daar de isolatie dun is.

Mijn conclusie is dat deze koelbox geschikt is voor koelen maar ongeschikt voor vriezen. De koelmachine kan dit prima aan maar de isolatie is ontoereikend.

JanJD · september 03, 2025, 02:33:44 PM

Deze zomer hebben wij gekampeerd met het nieuwe zelf gebouwde 280Ah / 3584Wh powerstation. Ondanks dat aanleiding van de bouw het grote verbruik van een compressor koelbox (in vriesstand) was hebben wij deze koelbox deze zomer thuis gelaten.
Een absorptiekoelbox is een vast onderdeel van onze vouwwagenkeuken (https://www.vouwwagenclub.info/forum/index.php?topic=21444.msg283236#msg283236). De aanwezige absorptie koelbox koelt uitstekend, zelfs tijdens de zeer warme dagen deze zomer, en gebruikt off-grid zo'n 200gram gas per dag. De kleine compressor koelbox was bedoeld als vriesvak hier naast maar is omdat het een los extra apparaat is niet echt handig tijdens de reis en opbouw/afbraak. Onder het motto 'wat je thuis laat is mooi meegenomen' is deze box thuis gebleven. (De beschikbaar gekomen bagageruimte ruimte is dit jaar gevuld met een sup-board, om een of andere reden gaan er zoveel spullen mee als er ruimte is ;-))

Dit jaar dus een 280Ah i.p.v. een 65Ah accu en een 200Wp zonnepaneel i.p.v. een 100Wp zonnepaneel.
Zonder de koelbox konden wij met de 65Ah accu al meerdere dagen zonder energie toevoer, met de 280Ah accu kunnen dit theoretisch zo'n 28 dagen zonder energie aanvoer. Wij hebben thuis de accu volledig geladen en zijn met volle accu begonnen (zelfs met de grote tot 50A laadstroom kost dit 6 uur!).
Deze zomer zijn wij 31 dagen onderweg geweest en hebben we 3 campings bezocht. Op de 2e camping is het zonnepaneel voor een paar dagen opgesteld geweest waarna de accu weer 100% vol geladen werd. Voor vertrek naar de 3e camping is het zonnepaneel weer ingeklapt en in de vouwwagen opgeborgen, op de 1e en 3e camping is het zonnepaneel er niet uit geweest. Wij zijn thuis gekomen met een accu op 40% laadtoestand, prima voor een wat langduriger opslag.

Wij hebben de accu ook tijdens het rijden niet opgeladen. De vanuit de auto beschikbare stroom is ook nodig voor de koelbox waardoor er maar weinig overblijft voor de accu. De aanwezige Victron Orion XS kan tot maximaal 50A laden maar moet voor gebruik in de aangekoppelde vouwwagen tot maximaal 5A beperkt worden om de zekeringen in de auto (en de achterliggende kabels) heel te houden. Deze beperkte laadstroom doet niet zoveel op het geheel waarom ik ervoor het gekozen geheel niet tijdens het rijden te laden. (Bij de vorige 65A accu deed ik dit wel.)

Bevindingen na ruim 4 weken gebruik:
- De 280Ah accu geeft veel, zeer veel energie opslag ten opzicht van ons verbruik. Dit geeft een volstrekt zorgeloze energiebalans, zelfs zonder energie inkomsten (uit de paal of zon) geeft dit een ogenschijnlijk oneindige energiebron.
- Het zonnepaneel is nauwelijks meer nodig. In midden van onze vakantie is het paneel, dat tot 10x ons dagelijkse verbruik op een dag kan opwekken, slechts enkele dagen opgesteld geweest waarbij de accu weer 100% gevuld werd en zo goed als vol bleef.
- Dit is nog gemakkelijker dan paalstroom. Vouwwagen opstellen en dat is het :-). En wij merken niets van spanningsuitval (wat op 1 camping voorkwam).
- Een DC-DC lader om vanuit de auto te kunnen laden is eigenlijk niet noodzakelijk. Wel is het handig een krachtige 230V lader te hebben. Van de gemaakte combinatie 230V/12V lader is voor de zomervakantie alleen de 230V laadfunctie gebruikt.
-Kostentechnisch was de oude installatie (65Ah AGM accu, 100Wp zonnepaneel) in 2 jaar terugverdient. Deze installatie voldoet prima en lijkt een goed optimum. De nieuwe installatie met 280Ah LiFePo4 accu is gebruiksvriendelijker maar heeft een langere terugverdientijd.

N.b: Ik overweeg om het powerstation ook in huis in te gaan zet als 'thuis-accu' voor 24/7 verbruikers om meer zonne-energie zelf te benutten. Impliciet geeft dit dan ook een UPS functionaliteit aan mijn thuisnetwerk met een NAS.
Op dit moment ben ik aan het gebruik getallen aan het verzamelen; wat wekken de aanwezige zonnepanelen op, wat gebruik ik hiervan direct zelf en wat gebruik ik uit het net. Tegen de tijd dat de saldering vervalt hoop ik het een en ander gerealiseerd te hebben.
Mogelijk ga ik hier zelfs wel een nieuw systeem voor bouwen met vergelijkbare LiFePo4 cellen. De cellen zijn de kosten niet, de hiernaast benodigde elektronica maakt het kostbaar. Dit wordt dan een nieuw, niet vouwwagen gerelateerd, project.

sanderv · september 03, 2025, 03:40:31 PM

Leuk. Ik merk dat we redelijk gelijk op lopen in deze projecten

De thuisaccu ben ik nu aan het bouwen, wederom op basis van Victron. 32 kWh,15kW, 3 fasen. Of het kostentechnisch uitkan, boeit me eigenlijk niet meer zo. We hebben zo'n 5000 kWh per jaar over, ik wil de energie zo veel mogelijk binnen het huis gaan gebruiken en zo min mogelijk afhankelijk zijn van het eindeloze zwabberbeleid.

Mirri74 · september 03, 2025, 04:49:14 PM

Misschien ook leuk: ik zag in een off the grid programma op Discovery dat iemand de zonnepanelen mee liet draaien naar de zon, dmv klein motortje, een mini computer en 2 lichtsensors op een horizontaal plankje. Het motortje draaide iedere keer naar de kant van de sensor die het meeste licht registreerde

JanJD · september 03, 2025, 08:08:24 PM

Citaat van: Mirri74 op september 03, 2025, 04:49:14 PMMisschien ook leuk: ik zag in een off the grid programma op Discovery dat iemand de zonnepanelen mee liet draaien naar de zon, dmv klein motortje, een mini computer en 2 lichtsensors op een horizontaal plankje. Het motortje draaide iedere keer naar de kant van de sensor die het meeste licht registreerde

Een paneel gedurende de dag op de zon gericht houden maakt dat de opbrengst van het paneel aanzienlijk kan toenemen. Tracken op de X-as kan tot 30% meer opleveren en met 2-as komt er nog tot 10% extra bij. https://www.repsol.com/en/energy-move-forward/energy/solar-trackers/index.cshtml#:~:text=Advantages%20of%20solar%20trackers&text=The%20installation%20of%20solar%20trackers,into%20greater%20solar%20energy%20generation.
Professioneel ben ik zijdelings betrokken geweest bij een project voor het maken van een dergelijke tracking installatie voor grote zonneparken. Dit was ongeveer 12 jaar geleden toen de zonnepanelen nog kostbaar waren. Toen was de economische haalbaarheid al twijfelachtig. Deze oplossing concurreert met het plaatsen van extra panelen. Nu na de grote prijsdaling van de panelen is de voordeligste oplossing extra panelen bijplaatsen.
https://www.solarreviews.com/blog/are-solar-axis-trackers-worth-the-additional-investment
De 'solar-tracker' systemen zijn alleen interessant voor toepassingen met speciale eisen waar de prijs minder een rol speelt zoals compacte al dan niet mobiele installaties.

Maar de techniek er achter is leuk, ik ben ook met de gedachte bezig geweest mijn kleine 100Wp paneel op een solar-tracker te plaatsen in plaats van een groter paneel te kopen. Vanwege de tijd die het ontwikkelen van een goed systeem kost heb ik voor de eenvoudige oplossing met meer panelen gekozen.

Het genoemde systeem met 2 (of 4 voor 2-assen) lichtcellen is eenvoudig maar wat mij betreft ook ongeschikt omdat het onvoldoende robust is. Wat gaat het systeem doen op grijze dagen of als er een wolk voor de zon komt? Zonder voorzieningen gaat het systeem 'zoeken', oftewel de motor wordt actief aangestuurd zonder dat er (extra) energieopbrengst tegenover staat. Er moet iets slims aan het systeem toegevoegd worden om het in alle omstandigheden goed te laten werken.
Als als het toch slim moet worden dan zou ik het graag echt slim maken. Mijn idee was om te berekenen waar de zon staat en alleen als het paneel hier x% vanaf wijkt en voldoende energie opbrengt het paneel te verzetten. Dit om de energieverbruik voor het draaien te minimaliseren.
Om het universeel te maken was ik van plan een GPS positie sensor te gebruiken om te bepalen waar het paneel (meestal ergens zuid Europa) precies staat en een zwaartekracht sensor met hoekmeting en kompas in het paneel te plaatsen om de paneel positie te weten. Dit alles aangestuurd door een microcontroller. Een leuk project maar helaas ontbreekt het mij tot nu toe aan tijd dit uit te voeren.

n.b.: In het laatste artikel staat trouwens ook een leuke passieve solar-tracker beschreven die werkt op het principe van verdampen van vloeistof. Interessant concept!